اردوغان: اوباما و پوتین مرا ناامید کردند

رئیس جمهور ترکیه نسبت به روابط سیاسی و اقتصادی کشورش با آمریکا و روسیه ابراز ناامیدی کرد.

به گزارش خبرآنلاین به نقل از ایسنا، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در راه بازگشت از سفر اخیر خود به آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره روابط دو جانبه بین واشنگتن و آنکارا گفت: زمانی که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا دراولین سفر خود پس از به قدرت رسیدن، ترکیه را به عنوان مقصد انتخاب کرد بسیار امیدوار بودیم اما متاسفانه توقعات ما محقق نشد.

روزنامه حریت نوشت، اردوغان ضمن یادآوری امیدواری خود برای ساخت "الگوی همکاری" در روابط با آمریکا ادامه داد: برای مثال در زمینه اقتصادی روابط به جای بهبود تضعیف شده‌اند. توقعات ما در سیاست خارجه نیز محقق نشده است.

وی همچنین به وعده اوباما برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق و سپس ورود مجدد این نیروها به افغانستان اشاره کرد و اینکه رئیس جمهور آمریکا هنوز نتوانسته است مساله زندان گوآنتانامو را حل کند.

رئیس جمهور ترکیه در ادامه به یکی از مهمترین مشکلات آمریکا یعنی حمایت از یگان‌های حفاظت خلق کردهای سوریه اشاره و عنوان کرد: ما نمی‌توانیم با این وجود با یکدیگر حضور قدرتمندی در سوریه وعراق داشته باشیم.

ترکیه یگان‌های حفاظت خلق را با حزب کارگران کردستان ترکیه (پ ک ک) مرتبط می‌داند و متحدان خود را برای قطع همکاری با آن تحت فشار قرار می‌دهد.

اردوغان به نبرد کردهای سوریه با داعش نیز پرداخت و اظهار کرد: آنها (کردها) در حال از دست دادن سلاح‌های خود در مقابل داعش هستند؛ سلاح‌هایی که سایر کشورها به عنوان کمک به آنها داده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: مردم ترکیه از تصاویر منتشر شده از صمیمیت سربازان آمریکایی با نیروهای کرد بسیار ناراحت شده‌اند. چنین مسائلی ما را ناراحت می‌کند.

اما در پاسخ به مسئولیت اوباما در بروز بن بست سیاسی در شرایط سوریه، اردوغان اظهار کرد، به هیچ وجه درست نیست که اوباما را مقصر همه چیز بدانید.

وی توضیح داد: اما قطعا من انتظار موضعی قدرتمندانه‌تر از سوی اوباما داشتم و همچنان هم دارم. متحد ناتوی شما در مرز خود با ترکیه با تهدیدهایی رو به روست و حمایت شما از افرادی که نقشی در این تهدیدها دارند ما را ناامید می‌کند.

این سیاستمداران ترک در این اظهارات روسیه را نیز بی‌نصب نگذاشت و در این باره نیز گفت: دوستی‌ ما با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه رابطه‌ای دو جانبه در سطحی پیشرفته بود و پس از سقوط جنگنده روسی توسط ترکیه تغییر کرد.

اردوغان به روابط اقتصادی ترکیه با روسیه اشاره و خاطرنشان کرد: روابط اقتصادی مسکو ـ آنکارا حتی با این حال از میزان روابط تجاری واشنگتن ـ‌آنکارا بیشتر است و هدف کشور افزایش آن تا 100 میلیون دلار در سال است.

وی نسبت به بازیابی روابط با روسیه و بازگشت به روزهای قدیم این رابطه و حتی قدرتمندتر از آن ابراز امیدواری کرد.

چرا فلوجه، پل پیروزی بر داعش است؟

ک کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با خبرآنلاین از دلایل اهمیت شکست دادن داعش در فلوجه می‌گوید.

محمد اکبری - درگیری های اخیر فلوجه و پیشروی نیروهای مردمی و ارتش عراق به سمت پایگاه های داعش در این منطقه همگی نشانه ای از تضعیف این گروه تروریست است. داعش که تا چندی پیش سودای دست یابی به کل جهان را در سر داشت اکنون در حال مبارزه برای نگاه داشتن پایگاه های کوچک و بزرگش در عراق و سوریه است. جعفر قنادباشی کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است داعش با انجام رفتار های خشونت آمیز در درجه اول حمایت مردم را از دست داد و بعد از آن فضای جهانی را بر ضد خود کرد.

در حال حاضر وضعیت داعش در سوریه و عراق چگونه است؟

داعش در حال حاضر به دلیل اینکه فلوجه مورد حمله قرار گرفته در بحران دفاعی به سر می برد است و در حال از دست دادن یکی از پایگاه های اصلی اش است. در سوریه هم در شهر رقه مورد حمله نیروهای سوریه که مجموعی از نیروهای کرد، ترکمن، عرب و غیره و مورد حمایت دولت هستند قرار گرفته است. نیروهای داعش هم در سوریه و هم در عراق سعی کردند دفاعشان را در یک منطقه که مورد حمله قرار گرفته منحصر نکنند بلکه با عملیات انفجاری توجه جبهه نیروهایی که بهشان حمله کردند را جلب کنند. انفجار بغداد و کربلا یک نوع عملیات خاص داعش در برابر حملاتی است که به فلوجه شده است. با این وجود باید گفت داعش در مجموع با توجه به حملات اخیر وضعیت خوبی ندارد.

با توجه به درگیری هایی که در فلوجه رخ داده به نظر می رسد داعش در حال تضعیف است. به نظر شما چرا این اتفاق پیش آمده؟

داعش راه درستی را انتخاب نکرد و با خشونت طلبی از حمایت های مردمی دور ماند و فضای جهانی را ضد خود کرد. داعش در این مدت کمک حامیان خود از جمله ترکیه را تقریبا از دست داد و با تقویت ارتش سوریه و عراق و نیروهای کرد و عرب تا حدود زیادی از توانش کاسته شد. به طور کل یک سلسله دلایل داخلی درون داعش که به دلیل اشتباهات و یک سلسله شرایط بیرونی به دلیل عکس العملی که اعمال داعش داشته سبب تضعیف جایگاه داعش شده است.

آیا آزاد سازی فلوجه در عراق می تواند بر فضای فعلی سوریه هم تاثیری داشته باشد؟

فلوجه یکی از سنگرهای مستحکم داعش است و اگر سقوط کند در مجموع داعش را بیش از این تضعیف و زمینه های آزادسازی موصل را هم فراهم می کند و همین موضوع روی سوریه هم اثر می گذارد و سبب تضعیف نیروهای داعش در سوریه می شود.

با وجود آشوب هایی که سوریه هر روز شاهد آن است وضعیت گفتگوها وضعیت میدانی این کشور را چگونه پیش بینی میکنید؟

همه نیروهای ابر قدرت جهان چه از لحاظ اقتصادی چه سیاسی و چه ایدئولوژیک در بحران سوریه نقش دارند. در سوریه مجموعه ای از این نیروها حضور دارند که حاصل جمع حضورشان شرایط فعلی سوریه را رقم می زند. درست است که داعش در حال تضعیف شدن است ولی گروه های دیگری در این کشور در حال تشکیل شدن هستند که حامی بزرگی مانند عربستان دارند، با این وجود به نظر می رسد برخلاف چند ماه پیش سوریه تا چند سال آینده شاهد آرامش نخواهد بود.

آخرین تحولات عراق/ آزاد سازی منطقه ای در موصل/ فلوجه در آستانه آزادی کامل

نیروهای عراق از بامداد امروز یک عملیات جدید در بخش 'القیاره' در جنوب موصل مرکز استان نینوا در 400 کیلومتری شمال بغداد آغاز کردند.

به گزارش خبرآنلاین به نقل از ایرنا، 'حمادی سلطان' استاندار نینوا امروز در بیانیه ای اعلام کرد که در این عملیات، لشکر زرهی ارتش عراق مشارکت دارد.
از طرفی فرمانده عملیات نینوا گفته است که عملیات در منطقه 'الحاج علی' از توابع 'القیاره' آغاز شده و هدف از آن آزادسازی هفت روستا در این منطقه از تصرف تروریست های داعش است.
سرلشکر 'نجم الجبوری' به خبرگزاری 'الفرات نیوز' عراق اعلام کرده که از ابتدای شروع این عملیات در ساعات اولیه امروز، 50 عنصر داعشی به هلاکت رسیده اند.
وی اضافه کرد که این عملیات با مشارکت نیروی هوایی عراق و پوشش هوایی ائتلاف بین المللی به سرکردگی آمریکا اجرا می شود.
از طرفی فرماندهی عملیات نینوا در بیانیه ای اعلام کرده که روستای 'خرائب جبر' از توابع بخش القیاره تاکنون آزاد شده و هم اکنون نیروهای عراقی در حال پیشروی به سمت روستای مهم 'الحاج علی' در جنوب موصل هستند.
این عملیات جدید نظامی همزمان با نزدیک شدن پایان عملیات فلوجه و آزادی این شهر راهبردی از تروریست های داعش آغاز شده است.
موصل مرکز استان نینوا دو سال قبل در دهم ژوئن 2014 به تصرف گروه تروریستی داعش در آمده است.

آزادسازی روستای خرائب جبر در جنوب موصل

به نوشته پایگاه خبری عراقی السومریه نیوز، این منبع افزود: نیروهای عراقی امروز (یکشنبه) موفق شدند که روستای خرائب حبر از توابع ناحیه القیاره واقع در جنوب موصل را از اشغال گروه تروریستی داعش آزاد کنند.
براساس این گزارش، در این عملیات 25 داعشی کشته و چهار خودروی نظامی آنها منهدم شد.
فرماندهی عملیات نینوا همچنین اعلام کرد که نیروهای عراقی پیشروی خود را به سمت روستای 'الحاج' وابسته به ناحیه القیاره ادامه می دهند.
این فرماندهی افزود: نیروهای نظامی، حشد الوطنی و نیروهای پیشمرگ کرد و جنگنده های ائتلاف بین المللی و نیروی هوایی ارتش عراق در عملیات آزادسازی شهر موصل از اشغال داعش مشارکت دارند.
گروهک تروریستی داعش در سوم اگوست 2014 (12 مرداد 94 ) به شهرستان سنجار واقع در 124 کیلومتری غرب موصل، که اهالی بیشتر آن را ایزدی ها تشکیل می دهند، حمله کردند که این امر منجر به فرار هزار نفر از ساکنان این منطقه به کوه های سنجار شد.
گزارش ها حاکی از این است که گروهک تروریستی داعش جنایت های بسیار هولناکی علیه ایزدی ها انجام داده که در راس آنها می توان به کشتار وحشیانه، ربایش و به برده گرفتن زنان ایزدی اشاره کرد.

 بازداشت 543 داعشی/ دو کیلومتر تا مرکز فلوجه باقی مانده است

به گزارش ایرنا، سرلشکر 'هادی رزیج' امروز (یکشنبه) به تلویزیون دولتی عراق گفت که تاکنون 543 عنصر داعشی که در پوشش آوارگان فلوجه قصد فرار از این شهر را داشتند، دستگیر شده اند.
وی اضافه کرد که افراد دستگیر شده متهم به ارتکاب جنایات به همراه گروه تروریستی داعش هستند و ادله های اثباتی علیه آن ها وجود دارد.
این مقام امنیتی با اشاره به نزدیک شدن آزادسازی فلوجه اضافه کرد که نیروهای عراق تا مرکز شهر فلوجه فقط دو کیلومتر فاصله دارند.
عملیات آزادی سازی فلوجه از 23 ماه مه گذشته (سه هفته قبل) آغاز شد و طی این مدت مناطق مهم و راهبردی کرمه و الصقلاویه و 47 روستا آزاد شده و از پنجم ماه جاری ورود نیروهای عراقی به داخل شهر فلوجه شروع شده است.

 با آزادسازی منطقه الفلاحات و الصبیحات؛
نیروهای عراقی به فرمانداری فلوجه نزدیک شدند

در همین حال تسنیم به نقل از المیادین گزارش داد: فرماندهی عملیات الانبار اعلام کرد که نیروهای عراقی بعد از آزادسازی دو منطقه الفلاحات و الصبیحات از چنگال تروریست‌های داعشی، به پل راه آهن در غرب فلوجه رسیدند.

سرتیپ ستاد اسماعیل المحلاوی گفت که یگان های لشکر هشتم ارتش در چارچوب عملیات الانبار با پشتیبانی جنگنده های ائتلاف بین المللی و نیروی هوایی و هوانیروز عراق، عملیات گسترده نظامی برای آزادسازی دو منطقه الفلاحات و الصبیحات در غرب فلوجه را آغاز کردند.

رسیدن نیروهای عراقی به اطراف فرمانداری فلوجه

بر اساس این گزارش، عشایر البوعیسی و الجمیلات در آزادسازی الفلاحات و الصییحات مشارکت کرده اند و همزمان نیروهای عراقی بعد از عبور از چاههای مین داعش، به اطراف ساختمان فرمانداری شهر فلوجه رسیدند.

سخنگوی وزارت کشور عراق گفت که یگان  مبارزه با تروریسم وابسته به نیروهای ائتلاف و دولت عراق نقش ویژه ای در بازپس گیری فلوجه ایفا کرده اند و ماموریتشان هموار ساختن راه برای نیروهای امنیتی است.

دستگیری 540 مظنون به عضویت در داعش

از سوی دیگر هادی رزیج فرمانده پلیس الانبار گفت: شمار آوارگانی که از فلوجه خارج شدند به بیش از 8 هزار نفر می رسد و 540 نفر از مظنونان به عضویت در گروه تروریستی داعش دستگیر شده اند.

هشدار نیروهای داوطلب مردمی درباره فتنه انگیزی در عراق

از سوی دیگر یوسف الکلابی سخنگوی امنیتی نیروهای داوطلب مردمی عراق درباره فتنه انگیزی در عراق هشدار داد.

نیروهای عراقی از سه هفته قبل نبرد آزادسازی فلوجه از چنگال داعش را آغاز کرده‌اند و طی این مدت دهها منطقه را از لوث تروریستهای داعشی پاکسازی کرده‌اند.

مرحله نخست عملیات آزادسازی فلوجه بر مناطق اطراف این شهر متمرکز بود تا داعش را در داخل شهر محاصره کنند. طبق اعلام منابع نظامی عراقی، در مرحله نخست عملیات مناطق عظیمی از جمله شهرستان «الکرمه» در 13کیلومتری شهر فلوجه آزاد شد.

نیروهای امنیتی و داوطلب مردمی عراق روز شانزدهم خرداد ماه جاری، با آزادسازی کامل الصقلاویه در شمال فلوجه، مرحله دوم عملیات آزادسازی فلوجه را نیز به پایان رساندند.

هم‌اکنون فلوجه به محاصره کامل نیروهای داوطلب مردمی عراق در آمده است.

تیم اقتصادی دولت چقدر موفق بوده است؟ / دست اندازهای برجام و کارشکنی های سیاسی دو عامل عمده مشکلات

دولت یازدهم آخرین سال فعالیت خود را پشت سرمی گذارد و در آینده ای نزدیک کارشناسان، فعالان اقتصادی و البته منتقدان و رقبای سیاسی به ارزیابی آنچه مردان اقتصادی دولت در 4 ساله 92 تا 96 انجام داده و نداده اند، خواهند پرداخت. پرسش این است بزرگترین نقطه ضعف دولت تدبیر و امید در حوزه اقتصاد که قطعا مخالفان بر روی آن دست می گذارند، چیست؟

مریم یعقوبی:

با پایان اردیبهشت ماه و اتمام دو ماه ابتدایی سال که حسب عادت کاری فعالان اقتصادی به دید و بازدیدهای نوروزی و مذاکرات غیررسمی برای مزمزه کردن حال و هوای اقتصاد و سیاست و.. می گذرد، فعالیت های اقتصادی قاعدتا باید رنگ و بوی جدی‌تری به خود می گرفت و وارد مرحله جدیدی می شد اما ....

در سال 95 اما به نظر می‌رسد تکرار این رویه هر ساله با موانعی مواجه است که ناگزیر تفاوت‌هایی را به دنبال دارد؛ در یک تحلیل کلی چهار چالش محوری را می توان پیش روی فعالیت های اقتصادی در 10 ماه باقی مانده از سال جاری برشمرد:

• مشکلات درآمدی دولت در قالب خشکسالی منابع مالی
• تلاطم های سیاسی مخصوص آخرین سال فعالیت دولت یازدهم
• ادامه مشکلات بر سر راه اجرای کامل برجام خصوصا در حوزه بانکی
• تشدید اختلافات میان بخش واقعی و غیرواقعی اقتصاد ایران

این چهار مانع هر کدام به سهم خود مشکلات و هزینه‌هایی برای فعالیت‌های اقتصادی چه در بخش دولتی و چه در بخش غیردولتی و خصوصی ایجاد می کنند که تحقق برنامه‌ها را به چالش خواهدکشید.

مشکلات درآمدی دولت درقالب خشکسالی منابع مالی

دولت یازدهم در چهارمین سال خود همچنان با معضل کمبود درآمد مواجه است. محدودیت های تحریمی و پس از آن افت شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی، درآمدهای ارزی کشور را عمیقا متأثر کرده است به گونه‌ای که تخصیص بودجه‌های عمرانی و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در تمامی حوزه‌ها با مشکلات فراوانی روبرو است. این کمبود منابع طبیعتا گریبان پیمانکاران دولتی و غیردولتی را نیز گرفته و به چالش‌های ناشی از رکود دامن زده است. این معضل در سال جاری نیز ادامه دارد و نمی‌توان امیدواری چندانی به کمرنگ تر شدن آن داشت.

در کنار این مسئله، اصرار دولت بر استفاده از مکانیزم‌های کاهنده تورم که مانع تزریق منابع پرقدرت پولی به اقتصاد می شود، نیاز به منابع مالی را تشدید کرده است به گونه‌ای که در پایش‌های انجام گرفته از فعالان اقتصادی، تأمین مالی همچنان از سوی آنان مهم‌ترین دغدغه اعلام می شود.

تلاطم‌های سیاسی مخصوص آخرین سال فعالیت دولت یازدهم

امتزاج بیش از حد سیاست و اقتصاد در ایران همواره رویدادهای کاملا متداول سیاسی مانند برگزاری انتخابات را به یکی از بزنگاه ها برای فعالان اقتصادی تبدیل می کند. بر همین اساس سال پایانی فعالیت هر دولت یا مجلسی از حساسیت ویژه ای برخوردار است و سال ابتدایی فعالیت هر دولت و مجلسی هم از بلاتکلیفی مقدر!

سال 95 از این جنبه یکی از بدشانس ترین سال ها بحساب می آید چرا که با دو مرحله ای شدن انتخابات مجلس دهم و کشیدن مرحله دوم به اردیبهشت ماهاز یک سو و اقتضائات گریزناپذیر سال پایانی دولت یازدهم از سوی دیگر، حرارت تنش های سیاسی افزایش پیدا کرده است و بیشتر هم خواهد شد. در این میان حوزه اقتصاد بیش از سایر حوزه ها تحت تأثیر قرار می گیرد. بلاتکلیف ماندن برنامه ششم و موکول شدن بررسی آن به مجلس ششم، اصرار مجلس نهم بر تصویب عجولانه طرح خام قانون عملیات بانکداری بدون ربا و... از جمله این آفت ها است که گریبان اقتصاد را گرفته است. این روال متأسفانه تا پایان سال ادامه خواهدداشت و هزینه های بیشتری برای فعالان اقتصادی به بار می آورد.

ادامه مشکلات برسرراه اجرای کامل برجام خصوصا درحوزه بانکی

گلایه مندی ایران از بدعهدی آمریکایی ها در عمل به برجام، موضوعی است که تقریبا از اوائل امسال به شکل آشکارتر و صریح تری بیان می شود. مسئولان کشورمان به دفعات و به اشکال گوناگون نارضایتی خود را از عدم تعهد طرف آمریکایی نسبت به توافقات اقتصادی صورت گرفته در برجام اعلام کرده اند.

مقامات آمریکایی در واکنش به این انتقادات، واکنش هایی دوگانه داشته اند؛ از یک سو به مانورهای تبلیغاتی خود افزوده اند و سلسله نشست ها و مذاکراتی را با سر و صدای فراوان با بانکداران اروپایی با هدف توجیه آن ها برای بدون مشکل بودن همکاری با ایران برگزار کرده اند البته به قول مجید تخت روانچی معاون وزیر خارجه کشورمان " باید صبر کرد و دید این اقدامات چقدر مؤثر واقع می شود".

واکنش دیگر آمریکایی ها در واقع انداختن توپ به زمین بانک های ایران است. مقامات آمریکایی با پیش کشیدن مسائلی مانند ضعف ساختاری شبکه بانکی ایران و عدم تطابق بانک های کشورمان با استانداردهای بین المللی در واقع تلاش دارند بی میلی بانک های اروپایی را به برقرای ارتباط با ایران ناشی از ریسک های مترتب بر این مشکلات وانمود کنند.

در اینکه بانک های ایران طی سال های گذشته به علت تحریم ها، عقب ماندگی ها و کاستی های فراوانی را در ساختار خود متحمل هستند، تردیدی وجود ندارد ولی با مرور سخنان بانکداران اروپایی طی یک هفته اخیر به خصوص در جریان کنفرانس «اتصال مجدد ایران به جامعه مالی بین المللی» در لندن به وضوح مشخص می شود که علت اصلی، نااطمینانی از واکنش آمریکا به همکاری با ایران است.

تشدید اختلافات میان بخش واقعی و غیرواقعی اقتصادایران

ادامه مشکلات ناشی از تحریم ها و فرسایشی شدن اجرای برجام در حوزه اقتصاد، عمق و گستره مشکلات بخش واقعی اقتصاد کشور را افزایش داده است و همین مسئله رابطه میان این بخش و بخش غیرواقعی اقتصاد را بیش از پیش وخیم کرده است.

نمود نگران کننده این وخامت را می توان در سخنان یکشنبه گذشته رئیس اتاق بازرگانی ایران خطاب به دادستان کشور مشاهده کرد؛ محسن جلال پور از دادستان خواست به آنچه او جرائم بانک ها علیه فعالان اقتصادی می داند، رسیدگی قضایی کند.

این سخنان در واقع یک پیام مشخص داشت؛ عبور اختلافات بخش واقعی و غیرواقعی اقتصاد ایران از مرز اختلافات کارشناسی و نظری به محدوده اعلام جرم!

تردیدی نیست ادامه این روند در آینده ای نه چندان دور پیامدهای ناگواری به دنبال دارد و سرمایه های اجتماعی را در اقتصاد ایران تحلیل خواهد برد.

به نظر می رسد تلاش بانکداران کشور برای تشریح شرایط وخیم این حوزه و مشکلات فراوانی که در تجهیز و تأمین مالی دارند تا کنون کافی نبوده است و فعالان اقتصادی به این بخش همچنان به چشم یک متهم نگاه می کند.

امام ملت ایران در گذر زمان؛ از مبارزات مخفیانه سید روح الله تا پایه‌ریزی نظام اسلامی در دوران تبعید

12 بهمن 1357 و 16 خرداد سال 1368 دو خبر از حضور حماسی مردم ایران در خیابان‌های پایتخت به جهان مخابره شد؛ وجه مشترک این دو حضور حماسی، عشق مردم ایران به آیت الله خمینی بود. تفاوت آن اما در این بود که در 12 بهمن مردم ایران با شادی به استقبال آیت الله خمینی رفتند، تا گرد و غبار سال‌ها تبعید حاصل از مبارزات وی با رژیم پهلوی را از دل و جان وی بزدایند و آینده خویش را به دستان با تدبیر او بسپارند، اما در خرداد 68 با چشمانی اشک آلود آیت الله خمینی را که طی سال‌های زمامداری در ایران، امام ایرانیان لقب گرفته بود به سمت سرای ابدی بدرقه کردند.

جوانی سیدروح‌الله در تدریس و مبارزات مخفیانه
در دههٔ 1310 فضای حاکم بر حوزه علمیه قم به عدم دخالت روحانیان در امور سیاسی اعتقاد داشت، اما آیت الله خمینی در این دوران به عنوان یک روحانی جوان عمیقاً با این روحیه مخالف بود. تدریس مخفیانه عرفان که در آن زمان در حوزه ممنوع بود و حمایت از نواب صفوی به طور مخفیانه، از شاخص‌های این دوره از زندگی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شد.

بعد از مرگ آیت‌الله حائری، سیدحسین طباطبایی بروجردی سرپرستی حوزه را بر عهده گرفت و ریاست او بر حوزه به‌ مدت پانزده سال طول کشید. در این مدت تغییرات اساسی در ساختار حوزه به‌وجود آمد و تحولات بسیاری زیر نظر او رخ داد. استقبال از طرح اصلاح و نوسازی حوزه که از جمله اقدامات صورت گرفته در زمان ریاست او محسوب می‌شوند.

مطهری، باهنر و هاشمی؛ شاگردان امام و یاران وفادار انقلاب
در این دوران آیت الله خمینی با تمرکز بر تدریس و تربیت شاگردانی مانند مرتضی مطهری، محمدجواد باهنر و اکبر هاشمی رفسنجانی کمتر در حوزه سیاسی ظاهر شد، البته این شاگردان با آغاز فعالیت‌های مبارزاتی آیت الله خمینی در کنار او قرار گرفتند و یاری رسانش در پیروزی انقلاب 57 و پی ریزی نظام جمهوری اسلامی ایران شدند.

آیت الله خمینی در دهه چهل زندگی خود که با آغاز دوران سلطنت محمدرضا پهلوی همراه بود نقش پررنگ‌تری را در عرصه اجتماع تجربه کرد که نوشتن کتاب کشف الاسرار از شاخصه‌های آن بود.

رویارویی مستقیم روح الله خمینی با نظام پهلوی
با درگذشت آیت‌الله بروجردی، آیت الله خمینی به عنوان یکی از جانشینان وی برای رهبری مطرح شد. در همان دوران بود که اصلاح قانون انتخابات رقم خورد، که در آن برای به رسمیت شناختن اقلیت زردشتی، یهودی، مسیحی و بهایی ایران، بجای شرط «سوگند به قرآن» تنها از واژه سوگند خوردن به یک «کتاب» استفاده شده بود. گرچه روحانیون سراسر کشور به این اصلاحات اعتراض کردند اما آیت الله خمینی در این مقطع در جسارتی بی نظیر دو بار مستقیماً به شاه نامه نوشت. این روحانی شجاع، در نامه دوم شاه را از خشم مسلمانان برحذر داشت.

سرانجام با افزایش فشار، حکومت شاه و دولت وقت از شرط سوگند خوردن به کتاب عقب‌نشینی کردند و دولت نیز به صورت رسمی آن را اعلام کرد. بعد از این عقب‌نشینی، آیت‌الله خمینی در راس نویسندگان نامه‌ای قرار گرفت که این پیروزی را به رهبران مذهبی سراسر کشور تبریک گفتند.

ماجرای انقلاب سفید شاه و درخواست تحریم رفراندوم
دی‌ماه ۱۳۴۱ طرحی جدید توسط شاه با عنوان «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و میهن» با اصولی شش‌گانه اعلام شد که معروف‌ترین بند آن انقلاب سفید، القای رژیم ارباب و رعیتی بود. شاه بعد از اعلام اصول شش‌گانهٔ اصلاحات خود از مردم درخواست کرد که پای صندوق‌ها آمده و به‌ آن رأی بدهند، اما آیت الله خمینی در نشست علمای قم، خواهان تحریم رفراندوم شد.

رویارویی و انتقادات امام به رژیم پهلوی درباره انقلاب سفید همچنان ادامه داشت تا اینکه در فروردین ماه سال 1342 فاجعه فیضیه اتفاق افتاد. فاجعه‌ای که به واسطه آن آیت الله خمینی طی بیانیه‌ای نوروز سال جدید، (سال 1342) را عزای عمومی اعلام کرد. او در این بیانیه از انقلاب سفید شاه به «انقلاب سیاه» تعبیر کرد و آن را هم‌سو با اهداف آمریکا و اسرائیل دانست.

در آن سال که فاجعه فیضیه رخ داد، به مناسبت سالگرد شهادت امام جعفر صادق و مطابق معمول، مجالس بسیاری به همین مناسبت در قم برگزار شد. منزل آیت الله خمینی در محلهٔ «یخچال قاضی» مملو از عزاداران شد، اما شماری از مأموران مخفی با لباس شخصی در جمعیت درصدد راه‌اندازی اغتشاش و هیاهو در مجلس بودند. آیت الله خمینی، متوجه حضور مشکوک آنها شد؛ و از طریق یکی از روحانیون اعلام کرد که برای سخنرانی در حرم فاطمه معصومه (س) حاضر خواهد شد. عصر همان روز در مجلسی که به دعوت آیت‌الله گلپایگانی، در مدرسهٔ فیضیه برگزار شد، مأموران در اواسط سخنرانی، وارد شدند و طلاب را مورد حمله قرار دادند. زد و خورد بین طلاب و مأمورین مخفی شدت گرفت، در این هنگام، نیروهای مسلح وارد درگیری شدند و گروه بسیاری از طلاب را زخمی و مجروح کردند. آیت الله خمینی در زمان این درگیری‌ها برای حضور در مدرسه فیضیه به راه افتاده بود، اما اطرافیان، ایشان را منصرف ‌کردند. ایشان در همانجا سخنرانی پرصلابتی کرده و شخص شاه را به‌ عنوان عامل اصلی این جنایت و هم‌پیمان با آمریکا و اسرائیل معرفی کرد.

اعلامیه «شاه‌دوستی یعنی غارتگری» که در روز بعد از سوی آیت الله خمینی منتشر شد وی را رسما مقابل محمد رضا پهلوی قرار داد. ایشان در این اعلامیه، به محاکمهٔ حکومت شاه پرداخت و «تقیه» را در آن شرایط حرام دانست.

اعتراضاتی که تبدیل به قیام و نهضت شدند
در فاصلهٔ میان حادثهٔ مدرسهٔ فیضیه و آغاز ماه محرم، مبارزات آیت الله خمینی در قالب صدور اعلامیه‌هایی تداوم یافت، اما با آغاز ماه محرم اعتراضات رفته‌رفته به یک قیام تبدیل شد.

ساعت ۳ بامداد ۱۵ خرداد، چند مأمور در تاریکی شب و پس از محاصرهٔ بیت آیت الله خمینی، به درون خانه ایشان ریخته و دستگیرشان کردند. ایشان را ابتدا به بازداشتگاه باشگاه افسران و غروب روز بعد، به زندان قصر واقع در تهران بردند.

انتشار خبر دستگیری آیت الله خمینی ابتدا در قم و سپس در شهرهای دیگر با واکنش مردم همراه شد. مردم در تهران، قم، شیراز، مشهد و ورامین به خیابان‌ها ریختند و شعارهایی نظیر «یا مرگ یا خمینی» سردادند. این قیام‌ها توسط نیروهای امنیتی سرکوب شد. اعتراضات مردمی که تا دو روز بعد از ۱۵ خرداد نیز ادامه یافت، ۳۲ نفر شهید به جای گذاشت. در ماجرای قیام 15 خرداد بسیاری از علما سکوت خود در قبال جنایات شاه را شکستند و به نهضت آیت الله خمینی پیوستند.

عقب نشینی رژیم شاه از اعدام آیت الله خمینی
سرانجام پس از اعتراضات زیاد، آیت الله خمینی آزاد و صبح روز ۱۹ فروردین ۱۳۴۳، بدون اطلاع قبلی و پس از دو ماه زندان به قم بازگردانده ‌شد. گفته می‌شود حکومت در آن مقطع زمانی، قصد اعدام آیت الله خمینی را داشت که با امضای مرجعیت ایشان از جانب روحانیت، عقب نشینی کرد.

آغاز دوران تبعید خمینی کبیر و ساماندهی نیروهای انقلابی
در ادامه فعالیت‌های مبارزاتی آیت الله خمینی و مخالفت ایشان با کاپیتولاسیون، شاه این‌بار تصمیم گرفت این روحانی مخالف رژیم را به خارج از کشور تبعید کند. سحرگاه روز سیزده آبان گروهی مأمور اعزامی از تهران آیت الله خمینی را دستگیر و مستقیماً راهی فرودگاه مهرآباد کردند. آیت الله خمینی در آن‌جا با یک فروند هواپیمای نظامی، به آنکارا انتقال داده‌شد. پس از تبعید رهبر مبارزاتی مردم ایران، موجی از اعتراض‌ها در قالب تظاهرات در تهران، تعطیلی طولانی‌مدت درس حوزه‌ها و ارسال طومارها و نامه‌ها به سازمان‌های بین‌المللی و مراجع تقلید به‌راه افتاد.

آیت الله خمینی بعد از این ترک اجباری وطن برای چند ماه در ترکیه بسر برد و سپس از آنجا به نجف رفت. در آنجا برای مدت چهارده سال به تدریس پرداخت و به آرامی نیروهایش را ساماندهی ‌کرد.

فضایی که چاپ مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات آن زمان علیه آیت الله خمینی ایجاد کرد، باعث شد آیت الله خمینی چند ماه قبل از به ثمر نشستن انقلابی که علیه حکومت وقت آغاز کرده بود، نجف را ترک و به فرانسه برود. کشوری که آخرین محل اقامت اجباری بنیانگذار جمهوری اسلامی خارج از کشور، قبل از نشستن او بر مسند زمامداری نظام جمهوری اسلامی ایران شد.

بازگشت به وطن و پایه گذاری نظام انقلاب اسلامی در ایران
آیت الله خمینی در زمان اقامت در فرانسه نشان داد که جز به سقوط شاه رضایت ندارد. این امر در کوتاه زمانی محقق شد و بعد از ترک ایران از سوی شاه در دی ماه 1357، ایشان پس از 14 سال جلای اجباری وطن، در 12 بهمن 57 علی رغم تمام فشارها و تهدیدات آخرین بازماندگان رژیم پهلوی، وارد ایران شد. هرچند آیت الله خمینی در این ایام با صدور بیانیه‌ها و پیاده کردن مواضع خود در نوارهای صوتی پیامش را به ایرانیان منتقل و نهضت را هدایت می کرد.

10روز بعد از ورود آیت الله خمینی به ایران و شکست گارد شاه به عنوان آخرین سنگر حکومت پهلوی، آیت الله خمینی رسما رهبری نظامی را بر عهده گرفت که از سوی او جمهوری اسلامی معرفی شد. مردم نیز در 12 فروردین سال بعد در رفراندمی با اکثریت آرا به این نظام "آری" گفتند.

حدود یازده سال زماداری آیت الله خمینی در نظام جمهوری اسلامی ایران با حوادث، فتنه‌ها و توطئه‌های ریز و درشتی همراه بود که دشمنان این نظام بر آن تحمیل کردند. توطئه‌هایی که با درایت آیت الله خمینی، نظام نوپای جمهوری اسلامی از گزند آنها در امان ماند.

انقلاب دوم چگونه رقم خورد؟
یکی از اولین حوادث دوران زمامداری آیت الله خمینی که تا سالیان بعد بر روابط ایران در حوزه خارجی تاثیر گذاشت، تسخیر سفارت خانه وقت آمریکا در ایران از سوی تعدادی از دانشجویان خط امامی آن دوران بود. این اقدام که گفته می شود با تایید آیت الله خمینی انجام شد، به مدت ۴۴۴ روز به طول انجامید و باعث قطع تمام روابط دو کشور، ضبط و مصادره میلیون‌ها دلار اموال ایران در خارج از کشور و وضع تحریماتی علیه ایران شد که تا به امروز نیز کم و بیش ادامه دارد.

یکی از دیگر توطئه‌ها علیه ایران در دوران زمامداری آیت الله خمینی جنگ ایران با عراق بود. این جنگ تحمیلی برخلاف تمام محاسبات دشمنان نظام باعث تقویت روحیه همبستگی ملی در ایران آن زمان شد. جنگ ایران و عراق در سال 67 با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد مبنی بر آتش‌بس بین ایران و عراق از سوی آیت الله خمینی پایان یافت. اقدامی که بر اساس تعبیری که خود بنیانگذار جمهوری اسلامی در جریان پذیرش این امر به کار بست، در اذهان به "نوشیدن جام زهر" از سوی آیت الله خمینی مشهور شد .

آیت الله خمینی؛ مردی فراتر از ایران اسلامی

اواخر سال ۱۳۶۷ آیت الله خمینی فتوای کشتن سلمان رشدی نویسنده مرتد کتاب «آیات شیطانی» که در آن به پیامبر اسلام توهین شده بود را صادر کرد. این اقدام شجاعانه آیت الله خمینی در مقام رهبر جمهوری اسلامی ایران از وی چهره‌ای جهانی ساخت. حکمی که هنوز به رغم سالیان طولانی از صدور آن و مرگ صادر کننده این فرمان، بیم اجرای آن وجود دارد؛ چراکه آیت الله خمینی طرفدارانی در سراسر جهان دارد که گذر زمان آنها را بی نیاز از اجرای حکم مقتدای خود نمی کند.

رخداد دیگری که رهبر ایران را در زمره لیدرهای بزرگ جهان قرار داد، نامه آیت الله خمینی به گورباچف بود. نامه‌ای که عبدالله جوادی آملی، محمدجواد لاریجانی و مرضیه حدیدچی دباغ به نمایندگی از سوی وی به میخائیل گورباچف آخرین دبیرکل حزب کمونیست شوروی تسلیم کردند. او در این نامه مرگ کمونیسم را پیش بینی کرده بود.

آیت الله خمینی که تنظیم قانون اساسی و تاسیس بسیاری از نهادهای نظام جمهوری اسلامی ایران مرهون درایت و آینده نگری او بوده است، در اواخر شب ۱۳ خرداد سال ۱۳۶۸، برابر با ۲۴ شوال در سن ۸۶ سالگی درگذشت. علت اصلی مرگ سید روح‌الله خمینی «ایست قلبی» اعلام شد. هرچند گفته شد در یک‌ماهه آخر حیاتشان به سرطان معده نیز مبتلا شده بودند و پس از دومین مرتبه تزریق داروی شیمی درمانی، دچار سکته قلبی شده و دار فانی را وداع گفتند.

مراسم تشییع پیکر بنیانگذار جمهوری اسلامی در روز ۱4 خرداد برگزار و همان‌ روز پیکر وی در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. مراسم تشییع پیکر آیت الله خمینی که با حزن و اندوه عمیق ایرانیان همراه بود و مستقیم از سیمای ایران پخش می‌شد، رکورد دار بزرگترین مراسم تشییع جهان است